Streszczenie

W kolekcji księżnej Izabeli “pamiątki starożytności” liczyły setki obiektów, bardzo różnej wartości. Pochodziły one przeważnie z samego Rzymu lub Italii, lecz także z prowincji rzymskich, z Grecji oraz z Nadczarnomorza. Stamtąd pochodziły m.in. dwa fragmenty rzeźb: noga marmurowego posągu dziecka (zaginiona), oraz ramię z brązu – fragment posążku bedącego prawdopodobnie rzymska kopią rzeźby greckiej, zachowany do dziś w kolekcji Czartoryskich w Krakowie. Niestety nie znamy nazwiska ofiarodawcy owego brązu; szukanie jego śladów dostarczyło jednak wiele interesujących informacji o podróżujących nad Morze Czarne sławnych Polakach (m.in. J.U. Niemcewicza) i ich wrażeniach z tych wojaży. Do grona tego należał także pewien Polak w służbie rosyjskiej; nie jest wykluczone, że jego wizyta w Puławach i zachwyt nad kolekcją „antyków” zgromadzonych przez księżnę, natchnęły go do zorganizowania muzeum starożytności w Teodozji.