Streszczenie

W wyniku badań prowadzonych na przełomie XIX I XX wieku na kurhanowych nekropolach antycznych miasta na północnym wybrzeżu Morza Czarnego, możliwe stało się – tylko w ogólnym zarysie niestety – odtworzenie zasad konstrukcji owych kurhanów oraz obrzędów grzebalnych z nimi związanych. Niestety, badaczy tych nekropoli interesowało głównie odsłonięcie komór grobowych i dotarcie do ich wyposażenia. Czasami komory grobowe pobieżnie opisywano, ale brak dokumentacji fotograficznej i rysunkowej sprawia, że odtwarzanie konstrukcji kurhanów musi bazować na skrótowych opisach i nielicznych szkicach. Proces budowy kurhanu przedstawiał się w ogólnych zarysach następująco: wykopanie grobu, zbudowanie komory, wreszcie usypanie kopca; nie jest pewne czy kopiec powstawał przed czy po złożeniu ciała w komorze. Wydaje się, że zależało to od rodzaju pochówku i ceremoniału mu towarzyszącemu. Kurhany usypane nad grobem mogły mieć po kilka warstw, czasem pokryte były kamiennym płaszczem, a ich cechą wspólną jest obecność kamiennej obmurówki, zazwyczaj ze starannie obrobionych płyt. Niektóre z zachowanych do dziś kurhanów to ogromne wzgórza, pokrywające kilka mniejszych. Niestety z powodu luk w dokumentacji dokładna i pełna rekonstrukcja wielu kurhanów nigdy nie będzie możliwa.