Streszczenie

Ceramika zwana z racji kolorytu “szarą” szczególnie często występuje w greckich koloniach nad Morzem Czarnym i możemy w niej wyróżnić dwie główne grupy – naczynia podobne do typowych naczyń greckich i formy je naśladujące. Do tej drugiej grupy należy zaliczyć tzw. „rybne talerze”. Generalnie typ ten występuje od końca VI do II wieku p.n.e., reprezentując zarówno ceramikę czerwonofigurową, jak i czarnoglazurowaną. Nowożytna nazwa wywodzi się z hipotezy, że talerze te były przeznaczone do spożywania owoców morza, a w dekoracji malarskiej występują okazy fauny morskiej. Ich głównym rysem charakterystycznym jest obecność niewielkiego centralnego zagłębienia, gdzie – jak się przypuszcza – wlewano oliwę, ocet lub sos. Egzemplarze „rybnych talerzy” z Nadczarnomorza różnią się od okazów z innych rejonów (Attyki, południowej Italii) przedewszystkim brakiem dekoracji malarskiej oraz opracowaniem wylewu. „Rybne talerze” z Nadczarnomorza można też podzielić na grupy wedle proweniencji. Największa i najbardziej reprezentatywna jest grupa z Pantikapajon, druga zaś pochodzi z Olbii i jej chora.