Streszczenie

Podczas badań podwodnych ekipy Fr. Goddio w Zatoce Abukir (w miejscu antycznego Kanopos – Menouthis) znaleziona została dość zniszczona głowa kobieca z diorytu. Obiekt był wykonany w twardym kamieniu (preferowanym w tradycji sztuki egipskiej), zaś styl wykonania głowy trzyma się zasad ikonografii hellenistycznej, choć narzucone przez rodzaj kamienia surowe opracowanie oraz wydrążone oczy do inkrustacji sprawiają, że nie jest to dzieło w pełni „klasyczne”. Wysokość (13,7 cm) wskazują że był to fragment średniej wielkości statuetki. Ubytki we fryzurze nie pozwalają z całą pewnością stwierdzić, czy były to tzw. loki libijskie (zwane też isiackimi). Nie ma jednak podstaw by uważać tę głowę za wizerunek Izydy. Może to być natomiast wizerunek jednej z ptolemejskich królowych noszących taką fryzurę, zwłaszcza że na włosach zaznaczony jest atrybut władzy królewskiej – prosty diadem. Ten typ uczesania (w różnych wariantach) jest obserwowany w portretowych rzeźbach Arsinoe II, Kleopatr I, II i III oraz Bereniki II – a wiele rysów głowy z Abukiru, wskazuje że może to być wizerunek tej królowej. Miejsce znalezienia nie bardzo pomaga w identyfikacji. Wymiary statuetki do której należała głowa wskazują, że był to raczej obiekt wotywny, a nie figura kultowa. Podstawą do rozważań nad ikonografią Ptolomejek, zwłaszcza Arsinoe II i Bereniki II są także dwie mozaiki z Thmuis oraz fragment malowidła ściennego z Marina-el Alamein.